Medeniyetler Beşiği Anadolu’nun en ilginç ve tarihsel açıdan en zengin bölgelerinden birisidir Ani Harabeleri. Kars’tan 42 km uzaklıkta bulunan ve onlarca tarihi eserle bin yıllara tanıklık eden bu bölge, bir harabe hâline gelmeden acaba hangi tarihsel evrelerden geçmiştir?
Ani Harabeleri Tarihi
Tarihi çok eski zamanlara dayanan Ani Harabeleri’nin İlk çağ Anadolu Medeniyetlerinden birisi olan Urartular’a kadar uzanan bir tarihi vardır. Öyle ki bu bölgenin Urartular döneminde M.Ö 10.yy’da gelişmiş bir şehir olduğu, dahası Ani isminin Urartular’ın inandıkları “Yer Tanrıçası AN’dan” geldiği bilinmektedir.Tarih içinde pek çok topluluğun eline geçen Ani, M.S 10.yy’da Ermeniler’in eline geçmiş ve Bagratlı Kral Aşrot’un emri ile başkent yapılmıştır. Öyle ki bu krallığın bir Ermeni Krallığı’ndan çok, bir Yahudi Krallığı olduğu, Pakraduniler denilen kripto Yahudilerin kendilerini Ermeniler olarak gösterdikleri çok yaygın bir kanıdır.1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra Selçukluların egemenliğine giren Ani’de, Alparslan’ın emriyle Anadolu’daki ilk Türk Camisi (1072) yapılmış ve Ani, Selçuklular Dönemi’nde de önemli bir konuma sahip olmuştur. Bunda hiç şüphesiz Ani’nin İpek Yolu üzerinde kritik bir noktada bulunması da etkilidir.Mabetler Kenti AniAni’nin en önemli özelliklerinden birisi hiç şüphesiz onlarca farklı tarihsek mabedin bulunmasıdır. Öyle ki Anadolu’nun ilk Zerdüşt (Ateşperest) Tapınağı olan Ateşgede Tapınağı buradadır. Dahası, Türklerin Anadolu’da yaptıkları ilk cami olan Ebul Manuçehr Camii de Ani’ye değer katan ayrı bir tarihsel zenginliktir.Özellikle Ermeni-Bizans yönetiminde kaldığı dönemlerde bu şehre sayısız kilise yapılmıştır ki bu bölge Hıristiyanlar arasında Binbir Kilise Kenti olarak bilinmektedir. Mimari açıdan herbiri eşsiz olan bu mabetler, Anadolu’daki en ilginç kilise örneklerini de oluşturur. En büyük katedral Meryem Ana’ya adanmış olup, aslan, doğa ve kartal figürlü kiliseler ilginç bir özellik sergiler. Bu durum, özellikle aslan figürü başta da bahsettiğimiz Pakraduni (kripto Yahudi) tezine uygun bir semboldür.
Selçuklu’dan sonra Osmanlı hâkimiyetini de tadan Ani, Coğrafi Keşiflerden sonra İpek Yolu’nun önem kaybetmesiyle eski ışığını kaybetmiş ve hem ticaretin hem de yerleşimin odağı başka noktalara kaymıştır. Dahası, 16.yy’ın sonlarında yaşanan çok büyük bir deprem sonucu buradaki yapıların pek çoğu ya yıkılmış ya da hasar görmüştür. Aynı şekilde 1960’te da ciddi bir depremle sarsılan Ani’de, pek çok yapı içine girilemez hâle gelmiş ve bir anlamda tamamen harabe hâlini almıştır.Ani Harabeleri NeredeAni Kenti, Kars’ın güneydoğusunda, şehir merkezine 42 km uzaklıktadır.Eğer birgün yolunuz Kars’a düşerse mutlaka bu eşsiz tarihsel zenginliğimizi keşfedin derim. İnsanlığın binlerce yılına tanık olurken, kendi hayatınızın ne denli kısa olduğunu anlamanız için hayatın faniliğini fısıldayan yorgun bir şahittir Ani Harabeleri.
